Dọc đường khảo cổ (4) DỰ ÁN TINH

Tuần trước nhân việc hiếu của bộ môn và khoa, cả đoàn hơn chục thầy cô đi lên vùng trung tâm của Đất Tổ - Đất Vua Hùng, xe 12 chỗ, gầm cao vừa phải, tuy không phải dạng “nồi đồng, cối đá”, nhưng cũng “trên từng cây số” bươn chải nhiều lần đủ các cung đường đất nước.

Đường lên Việt Trì bây giờ vô cùng thuận tiện và các thầy trên xe bắt đầu cơn hồi cố, hoài tưởng cái thời chưa xa, cái thời mà sức trẻ bất chấp đói cơm, thiếu áo, đạp xe hàng chục cây số có khi chỉ vì một tiếng gọi mơ hồ của trái tim… Từ những chuyến đi xa như thế này, nhiều câu chuyện “thâm cung bí sử” hay chính xác là lịch sử cá nhân người thật, việc thật của những người liên quan đến lịch sử vừa thật vừa giả được phát lộ hết sức ngẫu hứng.

Xã Gia Thanh, huyện Phù Ninh nơi đoàn đến có địa điểm khảo cổ học đặc biệt quan trọng và là một trong số di tích khảo cổ học hiếm hoi được xếp hạng DI TÍCH CẤP QUỐC GIA – DI TÍCH XÓM RỀN, MỘT DI TÍCH KHẢO CỔ ĐẶC BIỆT QUAN TRỌNG CỦA THỜI ĐẠI ĐỒ ĐỒNG VIỆT NAM (cũng là tên một chuyên khảo của PGS.TS. Hán Văn Khẩn, người dành cả cuộc đời cho khảo cổ học quê cha đất tổ).

Biển chỉ dẫn vào di tích Xóm Rền bạc màu mưa nắng, nửa kín, nửa hở sau vòm lá, đảm bảo nếu không phải là người làm khảo cổ học chuyên về thời đại kim khí ở châu thổ BB thì không ai có thể đoán biển hiệu này chỉ cái gì.

Đường vào Xóm Rền – Chạ Chủ, Làng Chủ hay “Thủ đô đầu tiên của thời các vua Hùng” mang đặc trưng của những con đường đất niên đại những năm 60 của TK 20, người cầm lái vĩ đại hôm nay được một phen thử thách.

Di tích đặc biệt quan trọng Xóm Rền thuộc cấp quốc gia nhưng những gì quanh di tích xem ra vẫn ở tầm xóm!

Mọi người nhắc lại chuyện vua Hùng kén rể, chuyện anh Sơn Tinh đấu với anh Thủy Tinh, chuyện vua Hùng thiên vị, chuyện Mị Nương bị ép yêu...

Sơn Tinh hay Thủy Tinh anh thắng lẫn anh thua, khung cảnh hàng ngàn năm nay vẫn thế. Vẫn những ngọn đồi bát úp, mỗi quả đồi là một ngôi nhà, vẫn những vườn cây lâu niên, mít, nhãn xen lẫn cây rừng, vẫn những thửa ruộng trăm mảnh, bờ ruộng càng ngày càng nhọn, đến rắn nước cũng không còn chỗ để trú nói gì đến chỗ cho người đi, vẫn những hàng rào cây um tùm, ít tỉa tót, kiểu hàng rào đã biến mất không còn dấu vết ở những làng đồng bằng, bất kể ven đô hay xa đô…

Và con người vẫn chân chất, hồn hậu như hàng ngàn năm trước.

Có ai đó trong xe chợt nhắc: “Phải xin dự án làm đường vào Làng Chủ thôi, không thể để đường đất như thế này”.

Vua Hùng bây giờ kén rể, Ngài sẽ chả chọn SƠN TINH vs THỦY TINH! DỰ ÁN TINH cầm chắc sẽ đánh bại mọi đối thủ.

Ôi, cái thời của DỰ ÁN TINH!