Những năm 1991-1994, Thầy trò mình lang thang Quảng Trị. Hồi đó Thầy mới ở Mỹ về đang chịu nhiều áp lực, an ninh theo dõi từng bước, học trò và nhiều đồng nghiệp lần lượt rời xa, rời xa.
Ở Hà Nội, bức bối và chả có việc để làm. Thầy đưa mấy đứa vào Quảng Trị đi khảo sát theo lời mời (có một không hai trong thời điểm đó) của Sở VH QT. Thành viên của đoàn mỗi năm đều thay đổi, nhưng mình nhớ có anh Chiều, Kiên, Takaia, mấy em sinh viên chuyên ban và đợt cuối có thêm Đông Hà.
Quảng Trị đất của gió Lào, cát trắng mà Thầy trò toàn đi vào những tháng mùa hè, cái nóng làm người hết ướt lại khô. Tuy thế, mặc dù người ai cũng đen bóng (nhất là Thầy) nhưng chả ai sổ mũi, nhức đầu. Có lẽ vì Quảng Trị dù nắng hạn, nước thiếu nhưng rượu bia không bao giờ thiếu (sau hàng chục năm đi làm khảo cổ mình nghiệm ra rằng phi bia rượu bất thành khảo cổ).
Duy nhất một lần Thầy bị dị ứng. Đó là vì một món ăn đã trở thành bất hủ nhờ thơ Tố Hữu.
Hôm đó, chỉ có hai Thầy trò mà quá trưa rồi mới về tới chợ Quảng Trị. Vừa đói, vừa khát, Thầy trò quyết định rẽ vào chợ ăn cơm bình dân.
Bia thì không có nhiều để chọn, món ăn thì nhiều nhưng là lạ. Cuối cùng ngoài cơm canh, Thầy trò đồng lòng chọn món cá kho với chột nưa (thế mới biết thơ Tố Hữu có ảnh hưởng mạnh thế nào).
Thực lòng, món cá chột nưa này sẽ qua đi như vô vàn món ăn hàng ngày khác mà những người đi khảo cổ phải đối mặt, nếu không có sự sau đó.
Chiều về Thầy bị dị ứng, ngứa khắp người và vụ ngứa này kéo dài suốt đợt. Thôi thì đủ thứ bôi, uống. Ai mách gì Thầy làm theo thế. Đến cuối đợt ngứa cũng bớt dần và hết.
Có điều Thầy cứ băn khoăn, sao con Dung cũng ăn mà nó không bị, chỉ mình Thầy bị. Thật bất công.
Mình tự lý giải, chắc mình uống ít bia hơn nên phản ứng cá+chột nưa+bia không mạnh hay sức trẻ đã giúp mình chống cự với cá+chột nưa.
Ôi, cái món cá+chột nưa nhớ đời!
Viết nhân ngày giỗ Thầy 3.8.2011
Ảnh Thầy trò mình đi Quảng Trị
Trên dòng Thạch Hãn
Nhậu với văn nghệ sĩ Quảng Trị
