Dọc đường khảo cổ (8) Những vẻ đẹp xưa không bao giờ cũ

Nhìn lũ bát đĩa, lọ hoa nhà mình, mẹ rất băn khoăn: "Con đi khai quật được à?", hay "Ngày xưa, nhà ông ngoại cũng không dùng loại bát đĩa này đâu!".

Có phải do cái nghiệp ăn quá sâu vào máu, mà mình đi đâu làm gì cũng chỉ tha về những đồ dân gian, cái thì nung hỏng, cái thì nổ men, cái thì vỡ miệng, sứt quai phơi sương, phơi gió ngoài sân, ngoài vườn nhà người không biết đã bao nhiêu năm. Và nhà mình thành kho của những thứ mà trong mắt người bình thường có cho không, thậm chí có các thêm tiền cũng chả ai muốn lấy.

Đồ mà mình khảo cổ được, dù một mảnh gốm cũng phải trả lại cho bảo tàng. Một trong những nguyên tắc hay đạo làm nghề đó là, nếu đã làm khảo cổ, đã làm bảo tàng thì không được sưu tầm đồ cổ. Khi lòng tham nổi lên, ai có thể rạch ròi đâu là của nhà nước, đâu là của riêng mình.

Thê nên mình chỉ xin hay nhặt đồ sành, đồ gốm dân gian, những đồ vật không đụng hàng!

Đi đến làng quê nào, mình cũng tha thẩn, nghía bụi tre, góc vườn tăm tia những hũ, chĩnh... bà con thải ra. Và hầu như lần đi nào mình cũng tha được về vài cái hay hay, mỗi cái một vẻ đẹp, hồn hậu, mềm mại như những cô thôn nữ ngày xưa, một vẻ đẹp khác hẳn với vẻ đẹp công nghiệp sản xuất hàng loạt của các hoa hậu thời nay, mắt giống mắt, môi giống môi, cười giống nhau đã đành, mếu cũng giống nhau như đúc!

 Bát này, mình mới xin được ở Bình Định. Cô chủ nhà bảo, cái này nhà em bỏ lâu rồi, giờ chả ai dùng nữa, đồ sứ Tàu bây giờ đẹp và rẻ lắm.

 Đĩa nhỏ vẽ con gà này mình mê tít từ hồi khai quật Thôn Tư, Duy Xuyên, mình đã đưa cho cô bán bánh khoản tiền nhỏ để cô mua chiếc khác. Gà thế mới là gà chứ!

 Hũ gốm cứng này cũng là sản phẩm của lò gốm đâu đó của miền Trung, mình tầm được cũng hơn chục năm nay

 Hũ sành men này là sản phẩm lò miền Bắc, yêu nhất là những mảng màu không đều, đen vàng, xám không theo bất cứ một trật tự nào.

Chum này mình xin của mẹ chồng, ôi những cái tai, sắc sảo mà ngộ nghĩnh!  

Những vẻ đẹp xưa không bao giờ cũ!